Wat is diafragma?

Wat is een diafragma in de fotografie?

Bij fotocamera’s met verwisselbare objectieven of lenzen is er een ring ingebouwd in je lens die je verder open of dicht kan schuiven. Deze ring bepaalt hoeveel licht er op de sensor van je camera valt. Je controleert met deze ringen de hoeveelheid licht dat binnenkomt in je camera.

Met het diafragma kan je de hoeveelheid belichting instellen die op je onderwerp valt. Wil je een onderwerp heel erg uitlichten in je foto of net niet.

Waarvoor gebruik je het diafragma?

Dat uitlichten van de onderwerp in je foto noemt men de scherptediepte van je foto. Licht je het onderwerp uit en wil je zo weinig mogelijk van de omgeving zien, dan heb je weinig scherptediepte in je foto. Wil je ontzettend veel van je omgeving zien dan kies je veel scherptediepte.

De f-waarde, de aanduiding van het diafragmagetal

De f-waarde zie je altijd genoteerd staan  zoals f/5.6. Het is een breuk zoals je hieronder ziet. Het getal wordt gevormd door de brandpuntsafstand en de grootte van de opening van je lens. Deze opening in je lens wordt ook wel eens de apertuur of entreepupil genoemd. (weet je meteen waarom het diafragma soms met de pupil van een oog wordt afgebeeld)

Met deze breuk kan het dus best zijn dat je bij wijziging van je brandpuntsafstand en wijziging van de opening van je lens, toch nog uitkomt op dezelfde diafragmawaarde.

Bij de waarden van het diafragma wordt dikwijls de breukstreep weggelaten en lijkt het op de getallen van hoog naar laag gaan…knap lastig toch.

Hoe ik het onthoud? Ik vergelijk de getallen met de rand van het diafragma. Staat er een klein getal vb f4 dan blijft er weinig rand aan de opening van je lens en valt er dus veel licht binnen. Staat er een groot getal vb f22 dan is de rand van de opening van je lens groot en blijft er maar weinig gat over om licht binnen te laten.

Het diafragma in de praktijk : hand in hand met scherptediepte

Je eerste keuze die je moet maken is of je je hele foto scherp wil maken of wil focussen op één bepaald voorwerp. Met een klein diafragmagetal ( veel licht) kan je je voorwerp in de kijker zetten. Wil je alles scherp stellen op je foto kies je beter een groter diafragmagetal (weinig licht)

Grote opening = kleine rand van je lens = klein diafragmagetal = kleine of weinig scherptediepte

Kleine opening= grote rand van je lens = groot diafragmagetal = grote of veel scherptediepte

Let op : een onscherpe achtergrond zal je nooit verkrijgen als je voorwerp vlak tegen een omheining of gebouw staat. Je kan dan je voorwerp beter een paar meter van de achtergrond zetten ofwel een ander standpunt innemen. Je gaat die bloem of paddenstoel niet even verplaatsen om een foto te kunnen maken.

Lees hier hoe je de 3 basisbegrippen kan combineren in de belichtingsdriehoek!

Landschapsfotografie

Bij landschapsfotografie wil je vaak alles in je foto scherp krijgen, gebruik daarbij dan ook een grotere diafragmawaarde. Een ontzettend populair getal is f11. Veel landschapsfotografen wijken amper af van dit getal. Enkel bij bijna donker of veel te veel licht wijken ze van dit getal af.

Bij bosfotografie en dan vooral een bomenlaan zoals hieronder, ligt het focuspunt meestal op het einde van de bomenrij. Wil je dat punt scherp hebben en ook de voorste bomen, moet je je diafragmagetal verhogen. De bomenrij op zich zorgt voor het nodige perspectief in je foto.

Bloemen- en planten

Die kleurrijke bloem zetten we toch zo graag in de kijker. Je hoort het al…gebruik een klein diafragmagetal. Hoe lager vb f2.8 (of het laagste dat je lens kan) hoe minder scherp de achtergrond)

Op onderstaande foto zie je duidelijk dat de bloem linksonder de vlinder zich situeert voor de vlinder. De bloemen rechtsboven de vlinder bevinden zich duidelijk achter de vlinder. Hoe verder de bloemen op de achtergrond hoe meer ze vervagen.

Portretfotografie

Net als bij bloemen of planten ga jij hier je onderwerp of persoon in de kijker willen zetten. Een laag diafragmagetal is de boodschap.

Interessante artikels voor jou