Wat zijn Iso-waarden?

Iso-waarden of lichtgevoeligheid

De iso-waarden is een term die de lichtgevoeligheid van de sensor van je fotocamera uitdrukt. Het is niet altijd even licht of donker. Net dan is het soms nodig dat jij kan controleren of er wel genoeg licht is om een mooie foto te kunnen maken.

Via de iso-waarden kan je die lichtgevoeligheid aanpassen naar het aantal licht er is. Buiten is er meestal veel daglicht, binnen in huis is dat al een stuk minder.

Waarvoor gebruik je de Iso-waarden?

Tijdens lichte dagen schijnt er veel licht en zal de sensor van je camera automatisch veel licht ontvangen. Je fotocamera vindt het dan veel minder lastig om een goed beeld te vormen van je omgeving en dan ook een mooie foto te maken. Bij veel licht kan je genieten van een lage Iso-waarde.

Donkere periodes zijn al een stuk lastiger voor je fototoestel om genoeg licht op de sensor te krijgen. Je zal dan de lichtgevoeligheid of Iso-waarde moeten aanpassen, zodat je toch een mooie foto krijgt.

De getallen van de lichtgevoeligheid

Het getal van de lichtgevoeligheid wordt uitgedrukt met voorop ISO. ISO heeft helemaal niet te maken met fotografie. Het is een afkorting van het bedrijf dat voor de standaardwaarden zorgt. ISO is de afkorting van International Organization for Standardization.

De getallen op je camera kunnen variëren tussen ISO100 en ISO 64000. Op de nieuwere toestellen kan je ook wel ISO 50 terugvinden en veel grotere ISO waarden voor fotografen die veel in het donker fotograferen.

Iso-waarden in de praktijk van de fotografie

Fotografeer je veel bij voldoende daglicht en buitenshuis zal je gebruik maken van een lage Iso-waarde. ISO 100 is een voorbeeld van een lage iso-waarde. Ben je veel in schaduw of in een gebouw schroef je beter de iso-waarde omhoog naar ISO 400 of ISO 800. Bij schemering en donker zal je eerder gebaat zijn met een nog hogere Iso-waarde.

Ga je een te hoge iso-waarde instellen kan dat een nefast effect hebben op je foto. Al vanaf Iso-waarden 1600 zal er ruis ontstaan.

Lees in dit artikel hoe jij de 3 basisbegrippen kan combineren in de belichtingsdriehoek!

En toen dook er ruis op

Bij het instellen van te hoge Iso-waarden krijg je op je foto heel veel zwarte puntjes te zien. Die zwarte puntjes noemt men ruis. Je sensor heeft dan niet genoeg tijd gekregen om genoeg licht binnen te krijgen om een juist beeld te maken. Je sensor raakt hierbij een beetje overstuur en zal niet de juiste informatie kunnen verwerken.

Dan verhoog ik toch de ISO-waarde? Helaas speculaas…je zal een donkerdere foto krijgen. Met een beetje geluk kan je dit nog lichter maken in een fotobewerkingsprogramma, maar helemaal krijg je dat niet goed.

Vooral bij het uit de hand fotograferen in het donker kan de hoge Iso-waarde knap lastig zijn. Uit de hand fotograferen vraagt een snellere sluitertijd en dan heb je makkelijker last van ruis. Wil je het ruis in je foto beperken, kan je best fotograferen met een langere sluitertijd en een statief. Je sensor krijgt dan meer tijd om licht binnen te krijgen en zo het beeld te vormen. En met 2 vliegen in één klap krijg je ook nog minder last van bewegingsonscherpte.

Hieronder : links een foto waar op het eerste zicht niets mis mee lijkt, ingezoomd zie je duidelijk allerlei zwarte puntjes, wat ruis wordt genoemd. De gebruikte iso-waarden wan 25600 zijn zeer duidelijk te hoog.

Deze foto werd gemaakt op het lichtfestival ‘de Grote Schijn’. Op dit soort lichtfestivals mag je geen flits gebruiken. Ook op andere bijeenkomsten word flitslicht minder en minder gewaardeerd en moet je meestal uit de hand fotograferen. De nieuwe generatie fotocamera’s kan best al wel wat hogere iso-waarden verdragen. Stel een wat langere sluitertijd in en train jezelf om stevige hand te ontwikkelen!